42- Bir vakit melekler şöyle demişti: ‘Ey Meryem, Allah (cc) seni seçti, seni pak ve temiz büyüttü ve çağındaki milletlerin kadınlarına üstün kıldı.’
Hz. Meryem'in serüveni devam ediyor. Melekler ona alemler üzere seçkin olduğunu müjdeliyor. Makamının yükselmesi, rabbi kerimine yaklaşması için yapması gereken ibadetlere mukaddime olarak Rabbin seni temiz kıldı, tertemiz eyledi. Zevkle, şevkle ibadet etmenin ön şartı olan bu kalp ve ruh temizliği, Hz. Meryeme verilmişti. Aynı zamanda ileride kendisine atılacak iftiralara, çekeceği sıkıntılara mukavemetti. Özgüvenli, tevekküllü, dayanıklı olması için bir teyid-i ilahiydi.
Ayette 'seni seçti' kelimesi iki kere geçiyor. İlk seçkinliği bir peygamber sulbünden ve Rabbinin emrine sıdkı bütün, teslim olan bir anneden dünyaya gelmesi. İkinci seçilmesi de Beyt-i Makdis'e adanmış olan tek hanım, tek seyyide. Ve bunu muvaffakiyetle yerine getirmiş olmasıdır.
"Melekler" den maksad, sadece Cebrail (as)'dır. Cebrail (as)'ın gelişi, ya Hz. Meryem için keramettir. Ya Hz. İsa için irhasattır. Ya da Hz. Zekeriyya için mucizedir.
Mihrab'ta farklı bir eğitime tâbi tutulan Meryem'e farklı bir şahsiyet kazandırıldı. Adandığı mabed, Hz. Meryem'in okulu oldu. Cenab-ı Allah Hz. Meryem'i; nimet verildiğinde aşırı derecede şükreden, övüldüğünde de kendini feda edercesine amel ve ibadette bulunan hoş ve temiz kişilikli insanlardan kıldı.
"Melekler dediler ki: Ey Meryem! Allah seni, sırf kendi evine hizmet etmen ve bakımını yapman için seçti. Oysa bu işe ancak erkekler elverişli olurlar. Ama O seni, mescitte kalmaktan engelleyen her çeşit kirden ve ayıptan arındırdı."
Birinci 'اِصْطَفَى Seçti' fiili Hz. Meryem'in ömrünün ilk yıllarında başına gelen güzel işlere hamledilir.
· Allahu Teâlâ, kadın olmasına rağmen onun Beyt-i Makdis'in hizmeti için verilmesini kabul buyurdu. Ondan başka hiçbir kadına bunu nasip etmedi.
· Hz. Meryem'i annesi doğurur doğurmaz ona hiçbir şey yedirip emzirmeden Hz. Zekeriyya'ya teslim etti, onun rızkı cennetten gelmeye başladı.
· Allahu Teâlâ, ibâdet etsin diye onu başka meşgalelerden uzak-laştırdı, Zekeriya (as)'ın hücresinde terbiye etti ve bu mânada ona çeşitli lütuflarda bulundu.
· Allahu Teâlâ, onun iaşesini, kendi uhdesine aldı. "(Zekeriyya), "Meryem bu sana nereden (geliyor?) dedi. O da, "Bu, Allah tarafindandır" (Âl-i İmran, 37) âyetinde de belirtildiği gibi, onun rızkı Allah tarafından gelmiştir.
· Cenâb-ı Allah, ona meleklerin sözünü açıkça duyurdu, onu yüksek kerametlere mazhar kıldı. Bu, ondan başka hiçbir kadına nasib olmamıştır.
İkinci “اِصْطَفَى ” ise ömrünün son yıllarında karşılaştığı güzel şeylerdir.
Allahu Teâlâ, Hz. İsa'yı ona babasız olarak verdi. İsâ (as)'yı, annesinden doğarken konuşturdu. O da, annesinin ileri sürülen töhmetlerden temiz olduğunu gösterecek şeylerle şehâdette bulundu.
Allahu Teâlâ Hz. Meryem'i inkâr ve günahtan, erkeklerin dokunmasından, kötü işlerden, çirkin âdetlerden, yahudilerin katlinden, töhmet ve yalanlarından, dinde şüphelerden, kadınlara mahsus hallerden temiz ve uzak kıldı. Hiç hayız görmedi.
'Âlemlerin kadınları' kıyamete kadar gelecek bütün kadınlardır.
'Seçilme'nin tekrar edilmesinin sebebi şudur: Birincinin anlamı ibadet etmek üzere seçilmesidir, ikinci seçkinlik ise Hz. İsa'yı doğurmak üzere seçilmesidir.
Dünya kadınlarının en hayırlısı dört tanedir. Bunlar İmrân kızı Meryem, Firavun'un karısı Muzâhim kızı Âsiye, Huveylid kızı Hadice ve Muhammed kızı Fatıma'dır. Hadis-i Şerif
Cennete benim ümmetimin ileri gidenlerinden, aralarında İbrahim, İsmail, İshak, Ya'kub, Esbat (Hz. Yakub'un evlatları) Mûsâ, İsa ile İmrân kızı Meryem gibi ondört adam dışında, hiç kimse daha önce cennete gitmeyecektir diye yemin edecek olursa şüphesiz ki benim bu yeminim doğrudur. Hadis-i Şerif
✽ اِصْطَفَى fiili iki kez geçti, tekrir sanatıdır. İlk ıstıfa münezzeh ve temiz olmasıyla zati, ikincisi başkalarına üstün kılınması manasında olduğundandır.
✽ Hz. Meryem'e إِنَّ tekit edatının gelmesi ve müsnedin fiil gelerek hükmü takviye etmesi, muktezayı zahirin hilafına kelamdan; haber istemeyeni istekli hale getirip, tekit getirilmesidir.
✽ 'Seçti' ve 'temizledi' fiilleri arasında muraat-ı nazır vardır.
✽ Temizledi; istiare-i vefakiyedir. Hz. Meryem hem madden hem de manen temizlenmiştir.
✽ عَلٰى نِسَٓاءِ الْعَالَمٖينَ istiare-i tebaiyedir. Hz. Meryem'in alem kadınlarının üzerini kaplayan büyük bir örtü gibi çok üstün olduğuna işarettir.