12-İyi bilin ki onlar bozguncuların ta kendisidir, ancak bunun farkına varmazlar.
Hem inkar edip, hem alay ederek, hile yaparak fesat çıkarıyorlar, ikaz edenlere yalan yeminlerle, pişmanlık edasıyla kendilerini savunuyorlardı. Allah bu hilekar güruhun foyalarını meydana çıkararak masum müslümanlara yardım etti. Onları ‘Şuursuz fesatçılar’ diye niteledi.
‘Fesad’, bozgunculuk etmek, ıslah ise nizam vermektir.
‘ لٰكِنْ ’‘Fakat’ anlamına gelen bir te'kid ve bir istidrâk (ek açıklamada bulunmak) harfi (edatı)dır. Böyle bir edatın kullanılması için hem bir nefiy hem de bir isbat (olumlu ve olumsuz cümle) bulunmalıdır. Eğer لٰكِنْ den önceki cümle olumsuz ise, sonrası olumluluk ifade eder. Şâyet öncesi olumlu ise sonrası olumsuzluk ifade eder.
Fesat; ıslahtan sonra yapılan şeydir, düzeni bozmak demektir. Öyleyse işimiz küfür ve şirk değil, imandır. İsyan değil itaattir. Bozmak değil yapmak, zulüm değil adâlet, fesat değil ıslahtır.
Fesat, yeryüzünde Allah’ın koyduğu düzeni bozmak, Allah’ın isteklerinin dışına çıkmaktır ve münâfıkların işidir.
Moral bozmak ifsad olduğu gibi, malzemeyi ifsat etmek de fesattır. Yemek pişirmek, dikiş dikmek veya herhangi meşru bir görevde ziyan etmemek için önce iyi öğrenmek gerekir.
Çocuğumuza aktardıklarımız, kendi kafamıza yerleştirdiklerimiz, eğer Allah ve Resûlüne sorulmadan yapılmışsa, biz de düzen bozuyoruz demektir.
Lokman (as), Habeşli bir köle idi. Efendisi buna bir koyun teslim etti ve: ‘Bu koyunu kes, bunun etinin en güzel yerinden bana iki parça et getir’ dedi. Lokman koyunu kesti, dili ile kalbini efendisine getirip teslim etti. Bu defâ efendisi ona tekrar bir koyun teslim etti ve ‘Bunu kes, etinin en kötü yerinden bana iki parça getir’ dedi.
Lokman götürüp koyunu kesti. Yine dili ile kalbini alarak getirip efendisine verdi. Bunun üzerine efendisi ona neden böyle yaptığını sordu. Lokman ona şöyle dedi: ‘Bunlar iyi olduklarında bunlardan daha iyi birşey olmaz. Bunlar kötü olduklarında da bunlardan daha kötü birşey olmaz.
‘ اَلآ اِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ ’ âyetinde manayı kuvvetlendiren birçok tekit türü vardır.
Cümle dört kuvvetlendirme edatı ile vurgulanarak söylenmiştir. Bu edatlar şunlardır:
❊ Uyarı manası ifade eden ‘ اَلآ ’
❊ Tekit için kullanılan ‘ اِنَّ ’
❊ Zamiri fasıl olarak ‘ هُمْ ’
❊ Cümlenin haberi olan ‘ مُفْسِدُونَ ’ lafzının marife olması.