Kur'an-ı Kerim'den Nezaket Örnekleri
❖ Geçmişteki hatasını kişinin yüzüne vurmamak. Birikmiş sıkıntıları gündeme taşımamak.
Hz. Yusuf şöyle der: «Şeytan kardeşlerimle aramı bozduktan sonra..» burada suçu kardeşlerine vermeyip, şeytana vermesi, muhataba olan saygı ve nezaketini göstermektedir.
❖ Karşıt fikirli olsa bile, büyüklere, emeği geçenlere kaba davranmamak.
Hz. İbrâhim put yapan babasına «Ey babacığım» diye sesleniyordu.
Hz. Mûsâ’ya Allahu Teâlâ «Ona yumuşak konuşun» diye emretmişti. Firavun’a karşı bu tavrı öğretmesi, zamanında ona on yıl babalık yapmasındandır.
❖ Ne kadar samimi olursak olalım, kişisel sınırları aşmamak, mesafeyi daima itinayla korumak.
«Evlere kapılarından girin, izin almadan girmeyin» âyetleri bize yakınlığın, zerâfeti kaldırmamasını hatırlatır.
❖ Muhatabımızın kim olduğuna bakmaksızın güzel konuşmak, çirkin sözleri hayatımızdan çıkarmak.
«Gıybet etmeyin, tecessüs etmeyin, yalan söylemeyin, kimseyi yüzüne karşı ayıplamayın» âyetleri bize bu konuda dikkatli olmayı öğretir.
❖ Büyüklerin yanında ses yükseltmemek, asla önlerine geçmemek.
«Ey iman edenler, Allah ve Resûlünün önüne geçmeyin, sesinizi Resûlullah’ın sesinden yüksek çıkarmayın» âyetlerinden bu hüküm anlaşılmaktadır.
❖ Büyüklerden bahsederken onların zaaflarını aktarmamak.
Hz. Sâre’nin Hz. İbrâhim için yaşlı kelimesi yerine «Şeyhî / şeyhim» demesi, Hz. Şuayb’ın kızlarının babaları için kör, gözleri görmez, ihtiyar demeyip «ve ebûna şeyhun kebir / babamız büyük bir şeyhtir» demeleri bize bu konuda nasıl davranmamız gerektiğini göstermektedir.
[Seb'ul Mesânî Fâtiha Tefsiri Kitabı - Medine Balcı]